elektron alışverişli tepkime ne demek?

Elektron alışverişli tepkime (redoks tepkimesi), bir kimyasal türün elektron kaybettiği (yükseltgenme) ve başka bir kimyasal türün elektron kazandığı (indirgenme) kimyasal tepkimelerdir. Yükseltgenme ve indirgenme her zaman eş zamanlı olarak gerçekleşir; bir tür yükseltgenirken diğeri indirgenir.

Temel Kavramlar:

  • Yükseltgenme: Bir atom, iyon veya molekülün elektron kaybetmesiyle yükseltgenme basamağı'nın artmasıdır.
  • İndirgenme: Bir atom, iyon veya molekülün elektron kazanmasıyla yükseltgenme basamağı'nın azalmasıdır.
  • Yükseltgen Madde: Başka bir türü yükseltgeyen (elektron alarak indirgenen) maddedir.
  • İndirgen Madde: Başka bir türü indirgeyen (elektron vererek yükseltgenen) maddedir.

Önemli Noktalar:

  • Redoks tepkimelerinde elektron transferi gerçekleşir.
  • Yükseltgenme ve indirgenme yarı tepkimeleri ayrı ayrı yazılabilir ve denkleştirilebilir.
  • Redoks tepkimeleri, pil (elektrokimyasal hücre), korozyon, yanma gibi birçok önemli olayın temelini oluşturur.

Örnek:

Zn(k) + Cu^2+(aq) -> Zn^2+(aq) + Cu(k)

Bu tepkimede çinko (Zn) yükseltgenerek çinko iyonuna (Zn^2+) dönüşürken, bakır iyonu (Cu^2+) indirgenerek bakır metali (Cu) oluşur. Çinko indirgen madde, bakır iyonu ise yükseltgen maddedir.